Sürekli ve geçici mıknatıslar nedir, bir bakalım. Mıknatıslanma özelliği manyetik maddede sürekli ya da geçici olabilir. Manyetik alan ortadan kalktığında maddenin mıknatıslık özelliği kaybolursa buna geçici mıknatıslanma denir. Geçici mıknatıslar sanayide, elektrik zillerinde, transformatör çekirdeklerinde, telefon kulaklıklarında, dinamo ve motor armatürlerinde kullanılır. Manyetik özelliklerini uzun bir süre sürdürebilen mıknatıslara sürekli mıknatıs veya adı verilir. Sürekli mıknatıslar, kobalt ve nikelden yapılır. Bu metaller kolayca mıknatıslanabilir ve manyetik özelliklerini uzun süre koruyabilir.
Sürekli ve geçici mıknatıslar konusuna bir deneyle devam edelim. Demir çubuk (çivi), çelik çubuk ve bir mıknatıs alarak bazı işlemler yapalım. Mıknatısınızı önce demir çubuğa sürtelim. Buradaki sürtme iki elinizi birbirine sürtme gibi olmayacak. Elimizi birbirine sürterken yukarı aşağı sürteriz. Mıknatısı demir çubuğa sürterken ise tek yönlü sürtmemiz gerekir. Ya sadece aşağıya ya da yukarıya doğru olmalı. Sağa ve sola sürtmek içinde bu geçerlidir. Mıknatısa sürttüğümüz demir çubuğu toplu iğnelere yaklaştırdığınızda, toplu iğneleri çektiğini göreceksiniz. Fakat bir süre sonra demir çubuğunuz iğneleri çekmeyecektir. Burada oluşturduğunuz mıknatıs geçici mıknatıs olmuştur. Aynı işlemleri çelik çubuk için de yaptığınızda çelik çubuğun toplu iğneleri çekmeye devam ettiğini göreceksiniz. Yaptığınız mıknatıs sürekli mıknatıs olmuştur. Bir mıknatısın sürekli olabilmesi, etkilenme süresine ve ortam koşulları gibi bazı faktörlere bağlıdır. Görüldüğü üzere sürekli ve geçici mıknatıslar konusu ilgi ve merak uyandırıcı bir konudur. Sürtünme ile mıknatıslanmış manyetik maddeler çekiçleme, ısınma gibi etkenler karşısında mıknatıslık özelliğini kaybeder. Bu sonuç, maddeyi oluşturan atomların sıralanış düzeninin, maddenin mıknatıslanmasında etkili olduğunu kanıtlar. Mıknatıs bölündüğünde, her parça mıknatıs özelliğini devam ettirir. Böldüğünüz mıknatısı tekrar ikiye bölerek daha küçük mıknatıslar elde edebilirsiniz. Sürekli ve geçici mıknatıslar konusunda düzensizlik nedir, buna da bakalım. Manyetik etki altında olmayan demir ve çelik çubukta manyetik özellik gösteren bölgeler düzensizdir. Bu çubuklar manyetik alan içine konduklarında, düzensiz bölgeler düzenli hale gelerek mıknatıslık özelliği kazanır.
Sürekli ve geçici mıknatıslar hakkında bilgi verdiğimiz bu yazı umarız faydalı olmuştur.
